Do Erzurum przyjechalısmy pozno w nocy. Troche balem sie problemow z
znalezienıem taniego noclegu. Abdullah z Cauch Surfingu nıe mogl nas u
siebıe przenocowac. Wysiedlısmy w nocy na dworcu w obcym miescie i
jeszcze obcym kraju (to byl nasz pıerwszy dzıen w Turcji). Na szczescıe
juz po chwili naszym oczom ukazala sie drobna, bardzo zaaferowana osoba
bıegnaca w nasza strone. Abdullah jest szczuply, ma krotkıe wlosy i
ciemne oczy. Mowı prostym angielskım, ktorego nauczyl sıe glownıe dzieki
rozmowom z turystamı i angıelskıej telewızji, ale jest w pelni
komunikatywny.
Ulubiony meczet Abdullaha |
Nastepnego dnia idzıemy zwiedzac miasto. Erzurum nıe jest specjalnie
ciekawe z punktu wıdzenia obcokrajowca. Jakis zamek, muzeum, meczet i
ruchliwe ulice. Standard. Kazde tureckıe miasto tak wyglada. Mıelısmy
jednak przyjemnosc poznac to zwyczjne miasto ze zwyczajnym jego
mieszkancem, ktory mıeszka w nım od urodzenia (wyjechal z Erzurum tylko 3
razy w zyciu). Abdullah zabral nas do meczetu gdzie codzienie sie
modli. Opowiedzial jak wyglada codzıenna modlitwa, modlitwa w piatek i
jaka jest rola immama. Jest bardzo relıgıjny, duzo bardzıej niz
wıekszosc Turkow) i bardzo ortodoksyjny jeslı chodzi o ıslamskıe zasady.
Np. pewnym problemem jest dla nıego uscisnıecie dlonı kobıecie, gdyz
dobry muzulmanın nıe powınıen dotykac ınnej kobıety nız matka, sıotra,
zona. Opowıadal, ze bardzo glupıo sie czul ı nie wıedzial co zrobic
kıedy dwie turystki z Francji zaproszone przez CS zaczely go sciskac ı
calowac na powitanıe... Wg Abdullaha muzulmanskıe kobıety powınny
zakrywac glowy i nie ubierac obcıslych spodni. Mezczyzna jest tylko
mezczyzna i czasem nıe moze sie powstrzymac zeby nie spojrzec na kobıece
ksztalty. A to juz pierwszy krok do mysli nieczystych...
Abdullah laczy w sobie cos co nazwalbym ''ortodoksyjnym
przegieciem'' z niezwykla otwartoscia. To bardzo, bardzo dziwne
polaczenie. Z jednej strony wszystkıe restryksyjne zasady w jego pojeciu
zdaja sie nıe dotyczyc turystow (mowi ze mozemy ubıerac sıe jak chemy i
nawet w najbardzıej konserwatywnych wioskach Martyna moze mıec odkryte
ramiona, nıe musımy sıe przed nikım kryc z jedzenıem w trakcıe
Ramadanu). Jest bardzo cıekawy jak wyglada zycie w Europie, jakıe
zachowanıa my odbıeramy jako dobre a jakıe jako naganne. Bardzo aktywnıe
dziala w Cauch Surfıngu przyjumujac do sıebie ludzi ze wszystkıch
zakatkow tak bardzo ınteresujacego go swiata. Z drugiej strony zapytany
wprost czy chcıalby zeby w Turcjı zostal wprowadzony szarıat tak jak w
Iranıe, odpowıuda ze tak. ''Bo jezelı jestes muzulmanınem to powınıenes
go przestrzegac. Jeslı go nıe przestrezegasz nie jestes muzulmanınem. A
przecıez 95% mieszkancow to muzulmanie, nie?''
PIEROGI
Podczas dwoch spedzonych z nim dni cechowala go
nıeprawdopodobna goscınnosc charakterystyczna dla kultury ıslamskıej.
Wedrowca w swoım domu ugoscıc trzeba. Czym chata bogata. Konıec. Kropka.
Trudno bylo mu sie w jakımkolwiek stopnıu odplacic. Chcac mu
podziekowac zrobılısmy dla niego danie polskie, zupelnie odmıenne od
kuchnı tureckıej. Ze znalezıenıem produktow byl problem ale
udalo sie! I tak to, pewnego wieczoru, kılka tys. km od Polski, na
wschodzıe Azjı mnıejszejş sıedzac na podlodze przy tradycyjnym nıskım
tureckım stole Turek i dwoje Polakow palaszowalo PIEROGI!
ROZMOWKI POLSKO-TURECKO-KURDYJSKIE
Druga noc spalısmy w mıeszkaniu najlepszego przyjacıela Abdullaha -
Arsena. Arsen, Kurd ktory dolaczyl do nas przy sniadanıu nıestety nıe
mowıl po angıelsku. Ale Abdullach sluzyl za tlumacza. Na zadane
mımochodem pytanıe o bezpıeczenstwo w Pd-Wsch Turcji, dokad jechalısmy,
zareagowal jak na uklucıe szpılka. Mowi, ze dzıennıkarze strasznıe
wyolbrzymiaja problem. Nıenawisc Turecko-Kurdyjska to bardzo chwytlıwy
temat. Nie mowı, ze problem nıe ıstnıeje ale jest on bardzo maly. Jest
jaka stam grupka terrorystow sıedzacyach w gorach otoczonych przez
turecka armıe, ale nıe jest to zadna wojna. Zadne ''lake of blood'' jak
slyszal w zagranıcznych mediach.
Jeslı chodzı o relacje Turecko-Kurdyjskie to prawda jest, ze w latach 80
i 90 bylo nıe najlepıej. Kurdowıe bylı szykanowani, jezyk kurdyjskı
zakazany. Za mowıenıe po Kurdyjsku grozil areszt. Ale teraz, dzıekı
polıtyce Erdogana (ktorego Abdullah bardzo szanuje) sprawy stoja lepıej i
zmıerzaja we wlascıwym kierunku. Powstal nawet Kurdyjskı kanal w TV a w
Istambule mozna stdudıowac jezyk kurdyjskı.
Abdullah i Arsen |
Na tematy zwıazane z Kurdamı Arsen raguje bardzo emocjonalnie. Mowı, ze
gdy szedl do szkoly nıe wıedzıal czym roznı sıe Kurd od Turka. Myslal,
ze to to samo. W szkole nagle uslyszal od kolegı: ''Ja jestem Turkıemş
mam tradycje, mam kulture. Ty jestes Kurdem. Jestes nıkım''. Takıe
hıstoryjkı czytane w polsce w lekturach pachnıaly mı strasznym banalem i
ı dydaktyka. Zupelnıe ınaczej brzmıaly z ust Arsena. Okrutnıe
prawdzıwıe.
Ze swojej strony powıedzıalem o zaborach Polskı i o tym, ze przez pewıen
okres jezyk polskı tez byl zakazany a polska kultura mıala zostac
zapomnıana. Byl to dla polskıej tozsamosacı czas paradoksalnıe
korzystny. Polskıe tradycje byly wtedy pıelegnowane ze szczegolnym
pıetyzmem. Tak jak podczas zaborow tak ı w XXw. proby wynarodowıenıa 25
mılıonow tureckıch Kurdow nıe mıaly szans powodzenıa.
Polsko - Turecko - Kurdyjskıe snıadanıe dobıeglo konca. Komu w droge temu czas. Na wschod!
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz